De belangrijkste oorzaak van de inflatie was de Russische invasie van Oekraïne. De Europese Centrale Bank werd erdoor verrast, stelt Anouk van Brug. De ECB moet oog hebben voor geopolitieke gebeurtenissen.‍

Het leven is de afgelopen jaren flink duurder geworden. Dit merk je dagelijks aan de prijzen van de boodschappen, de energierekening en de huurprijzen.

De belangrijkste oorzaak van de inflatie: de Russische invasie in Oekraïne. De oorlog leidde tot een explosieve stijging van de energieprijzen, met een kettingreactie in vrijwel alle sectoren van de economie als gevolg. Juist in zulke turbulente tijden is de kerntaak van de Europese Centrale Bank (ECB) cruciaal: zorgen voor stabiele prijzen. Maar de ECB werd verrast door de impact van het conflict op de economie. Dat was eens, maar nooit weer.

Realiteit

De ECB moet meer oog hebben voor de geopolitieke realiteit om de inflatie goed te kunnen bestrijden. De ECB besteedt veel aandacht aan klimaatverandering, omdat de gevolgen een significante impact kunnen hebben op de economie. Droogte en extreem weer kunnen leiden tot plotselinge schaarste, en daarmee tot hogere inflatie. Dat de ECB deze risico's in de gaten houdt, is terecht. De huidige inflatie is echter niet veroorzaakt door klimaatverandering, maar door de oorlog in Oekraïne. Geopolitieke ontwikkelingen kunnen de economie ingrijpend verstoren. De oorlog in Oekraïne heeft ons laten zien hoe kwetsbaar we zijn voor geopolitieke schokken.

De energieprijzen schoten omhoog en leveringsketens werden verstoord. Deze gebeurtenissen hadden een directe en ingrijpende invloed op de prijsstabiliteit. Maar de ECB was onvoldoende voorbereid en handelde niet sterk genoeg. De gevolgen hiervan merken we dagelijks. In november was de inflatie in Nederland liefst 4 procent. Zo zijn er tal van geopolitieke risico's die een enorme impact kunnen hebben op de economie. Wat gebeurt er als de energievoorziening verder in gevaar komt door een escalatie in het Midden-Oosten?

Handelsoorlog

Of als het conflict tussen China en Taiwan de levering van chips stillegt? Ook een handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en Europa kan grote economische schade veroorzaken, zoals de Nederlandsche Bank onlangs liet optekenen. De ECB moet zich bewust zijn van de geopolitieke risico's en deze net zo zwaar meewegen in zijn inflatievoorspellingen als klimaatverandering. Onze economie kan zich geen herhaling permitteren van de trage en ontoereikende reactie van de Europese Centrale Bank na het begin van de oorlog in Oekraïne.

Nederlanders moeten erop kunnen vertrouwen dat het bestuur ervoor zorgt dat de boodschappen betaalbaar blijven. Dat vertrouwen vormt het fundament onder onze economie. Daarom moet de ECB meer oog hebben voor de geopolitieke realiteit en anticiperen op de risico's die daarbij horen.

Dan kan de ECB sterker, sneller en beter optreden dan hij nu heeft gedaan, waardoor de inflatie sneller kan worden bestreden en onze boodschappen niet onnodig duur worden.

Anouk van Brug is Europarlementariër namens de VVD en hoofdonderhandelaar van het jaarlijkse rapport van het Europees Parlement over de Europese Centrale Bank.

‍